...

ISO 10009 – Narzędzia jakości

Wstęp

Komitet techniczny ISO/TC 176 to struktura organizacyjna odpowiedzialna za rozwój standardu ISO 9001, ale także skupiająca kilka subkomitetów, wśród których ISO/TC 176/SC 3, jest tym który dba o rozwój norm z rodziny ISO 100xx, czyli od ISO 10001 do ISO 10020 obecnie. Mam do niego krytyczny stosunek z racji tempa prac, którego efektem jest dość duże spóźnienie programu wydawniczego w stosunku do oczekiwań rynku. Jeśli po 9 latach od ukazania się ISO 9001 wychodzi norma ISO 10009:2024 – Quality management — Guidance for quality tools and their application, to może to co najmniej dziwić, gdyż zapotrzebowanie na nią raczej dotyczyły wczesnego etapu wdrożenia standardu głównego. Ale mimo wszystko kilka słów o niej , co zawiera w kilku paragrafach warto podać, gdyż normy tej rodziny to z reguły wytyczne, przewodniki kierunkujące dalsze poszukiwania.  To pierwsza norma w okresie wakacyjnym, którą przedstawiamy. Zapewne kolejną będzie ISO/IEC 17012:2014 – Conformity assessment — Guidelines for the use of remote auditing methods in auditing management systems, albowiem podejmuje ona bardzo ważny temat audytów zdalnych, które do tej pory regulowane były tylko w dokumencie obowiązkowym IAF MD:2023 – Mandatory Document for the Use of Information and Communication Technology (ICT) for Auditing/Assessment Purposes. To jednak temat kolejnego wpisu, a teraz wracajmy do normy ISO 10009.

Wprowadzenie do normy ISO 10009:2024

ISO 10009:2024 to międzynarodowa norma, która dostarcza wszechstronnych wskazówek dotyczących stosowania narzędzi jakości w systemach zarządzania jakością. Standard ten ma na celu pomoc organizacjom we wdrażaniu skutecznych praktyk zarządzania jakością poprzez wykorzystanie różnorodnych narzędzi dostosowanych do różnych aspektów zarządzania jakością. Norma kładzie nacisk na strukturalne podejście do zarządzania jakością, zapewniając spójność, efektywność i ciągłe doskonalenie procesów organizacyjnych.

ISO 9001, Quality, Excellence

Kluczowe narzędzia jakości i ich zastosowania

Norma ISO 10009:2024 kategoryzuje narzędzia jakości na kilka grup w zależności od ich zastosowania i celów. Kategorie te obejmują narzędzia do planowania strategicznego i biznesowego, doskonalenia procesów, zarządzania ryzykiem i szansami oraz koncentracji na kliencie. Każde narzędzie jest zaprojektowane tak, aby odpowiadać na specyficzne potrzeby organizacji, ułatwiając podejmowanie lepszych decyzji, poprawę kontroli procesów i ogólną poprawę wydajności.

  1. Narzędzia strategiczne:
  • Analiza SWOT: To narzędzie pomaga organizacjom identyfikować ich mocne i słabe strony, szanse i zagrożenia, stanowiąc podstawowy krok w planowaniu strategicznym.
  • Analiza PESTLE: Analiza PESTLE pozwala organizacjom oceniać czynniki zewnętrzne – polityczne, ekonomiczne, społeczne, technologiczne, prawne i środowiskowe – które mogą wpłynąć na ich operacje i strategie.
  • Pięć sił Portera: To narzędzie służy do analizy środowiska konkurencyjnego w branży, dostarczając wglądu w dynamikę pomiędzy konkurentami, potencjalnymi nowymi graczami, substytutami, dostawcami i klientami.
  1. Narzędzia doskonalenia procesów:
  • SIPOC/COPIS: Narzędzie mapowania procesów na wysokim poziomie, które identyfikuje dostawców, wejścia, procesy, wyjścia i klientów, pomagając w wizualizacji i doskonaleniu procesów.
  • Diagramy przepływu: W tym diagramy swim lane i cross-functional flow charts, te diagramy wizualnie przedstawiają procesy, pomagając identyfikować nieefektywności i obszary do poprawy.
  • Kanban: Wizualny system planowania, który kontroluje łańcuch logistyczny z punktu widzenia produkcji, poprawiając przepływ pracy i zarządzanie zapasami.
  1. Narzędzia zarządzania ryzykiem i szansami:
  • Analiza przyczyn i skutków awarii (FMEA): To narzędzie identyfikuje potencjalne tryby awarii w systemie, ocenia ich wpływ i priorytetyzuje działania mające na celu zmniejszenie ryzyka.
  • Rejestry ryzyka: Służą do dokumentowania ryzyk, ich powagi oraz środków zaradczych, zapewniając strukturalne podejście do zarządzania ryzykiem.
  • Mapy cieplne: Narzędzia wizualne przedstawiające dane w formie macierzy, używane do oceny ryzyka i wyróżniania obszarów wymagających uwagi.
Quality, ISO 9001, ISO 10009

Praktyczne wdrożenie narzędzi jakości

ISO 10009:2024 dostarcza szczegółowych wskazówek dotyczących skutecznego wdrażania tych narzędzi jakości. Proces wdrażania zazwyczaj obejmuje następujące kroki:

  1. Wybór odpowiednich narzędzi: Na podstawie specyficznych potrzeb i celów organizacji wybierane są odpowiednie narzędzia jakości. Wybór ten jest kluczowy, ponieważ zapewnia, że narzędzia są zgodne z celami organizacji i charakterem zarządzanych procesów.
  2. Szkolenie i rozwój kompetencji: Zapewnienie, że personel jest odpowiednio przeszkolony w zakresie używania wybranych narzędzi, jest niezbędne. Norma zaleca kompleksowe programy szkoleniowe i ciągłe uczenie się, aby personel był na bieżąco z najlepszymi praktykami i nowymi metodologiami.
  3. Zastosowanie i integracja: Wybrane narzędzia są następnie stosowane do odpowiednich procesów. Ten krok obejmuje integrację narzędzi z istniejącym systemem zarządzania jakością, zapewniając, że uzupełniają i wzmacniają obecne praktyki.
  4. Monitorowanie i przegląd: Konieczne jest ciągłe monitorowanie i przegląd skuteczności narzędzi. Obejmuje to regularne audyty, mechanizmy feedbacku i wskaźniki wydajności do oceny wpływu narzędzi na wyniki jakości.
ISO 9001, Quality, ISO 10009

Wniosek

ISO 10009:2024 to ciekawa norma dla organizacji dążących do poprawy praktyk zarządzania jakością. Dostarczając strukturalnego podejścia do stosowania narzędzi jakości, pomaga organizacjom osiągać wyższą efektywność, spójność i ciągłe doskonalenie w ramach ISO 9001. Norma jest szczególnie interesująca, ponieważ oferuje wszechstronny framework, który można dostosować do różnych branż i kontekstów organizacyjnych. Podkreśla znaczenie planowania strategicznego, doskonalenia procesów i zarządzania ryzykiem, które są kluczowe do osiągnięcia i utrzymania wysokich standardów jakości. Dla profesjonalistów i organizacji poświęconych zarządzaniu jakością, ISO 10009:2024 jest cennym źródłem, które prowadzi systematyczne wdrażanie skutecznych praktyk jakościowych. Ale czy warto ją kupić po tylu latach wyczekiwania. Wydatkowanie kwoty 194 franków szwajcarskich to lekka przesada. Dlatego dla każdego, który ma ograniczony budżet na  takie wydawnictwa, które nie są z  zakresu „MUST HAVE” – nie rekomendujemy.

Zapraszamy do współpracy
Zespół Centre of Excellence

Bibliografia:

  1. ISO 10009:2024 Quality management — Guidance for quality tools and their application – https://www.iso.org/standard/84157.html;
  2. ISO 9001:2015 Quality management systems — Requirements – https://www.iso.org/standard/62085.html;
Scroll to Top