Sztuczna inteligencja przyspiesza innowacje, ale jednocześnie wprowadza nowe ryzyka operacyjne i regulacyjne. Zobacz, jak bezpiecznie współpracować z dostawcami AI, wykorzystując podejście zero trust oraz normy ISO/IEC 27001, 22301 i 42001.
Bezpieczna współpraca z dostawcami AI
Dlaczego dostawcy AI stają się nowym krytycznym ryzykiem biznesowym
Organizacje stoją dziś przed podwójnym wyzwaniem: z jednej strony presja innowacyjności wymusza szybkie wdrażanie narzędzi opartych na AI, z drugiej – rośnie skala ryzyk wynikających z zależności od zewnętrznych dostawców technologii. AI, szczególnie w modelu SaaS, realnie poszerza granice systemów zarządzania i bezpieczeństwa.
Historia incydentów bezpieczeństwa pokazuje jasno: ryzyko dostawcy bardzo szybko staje się ryzykiem organizacji. W przypadku rozwiązań AI problem jest jeszcze bardziej złożony – obejmuje bowiem nie tylko infrastrukturę IT, ale również dane treningowe, modele, interfejsy API i decyzje algorytmiczne.
AI a rozszerzona powierzchnia ataku organizacji
Narzędzia AI nie są klasycznym oprogramowaniem. Przetwarzają dane, uczą się na ich podstawie, często korzystają z infrastruktury wielochmurowej i komunikują się przez API. Każdy z tych elementów generuje nowe ryzyka:
-
niekontrolowane wykorzystanie danych,
-
brak separacji środowisk klientów,
-
niewystarczające mechanizmy kontroli dostępu,
-
niejasne zasady retencji i ponownego wykorzystania informacji.
To właśnie dlatego coraz więcej organizacji zaczyna traktować dostawców AI jak element krytycznej infrastruktury, a nie zwykłe narzędzie produktywności.
Ramy oceny i nadzoru nad dostawcami AI
1. Tożsamość i kontrola dostępu
Podstawą jest weryfikacja, czy dostawca AI oferuje:
-
integrację SSO,
-
MFA,
-
role i uprawnienia zgodne z zasadą najmniejszych uprawnień,
-
szybkie odbieranie dostępów (offboarding).
Brak tych mechanizmów to jedno z najczęstszych „czerwonych świateł” w ocenie dostawców AI.
2. Praktyki bezpieczeństwa i certyfikacje
Dojrzały dostawca AI powinien wykazać:
-
udokumentowany system zarządzania bezpieczeństwem informacji,
-
testy penetracyjne i skanowanie podatności,
-
procedury reagowania na incydenty,
-
przejrzystość w zakresie architektury i przetwarzania danych.
Certyfikacje takie jak ISO/IEC 27001 czy raporty SOC 2 nie eliminują ryzyka, ale znacząco podnoszą poziom zaufania i audytowalności.
Zero Trust jako fundament relacji z dostawcami AI
Podejście zero trust w relacjach z dostawcami AI oznacza jedno: brak domyślnego zaufania. Każde połączenie, każde zapytanie API i każdy dostęp do danych powinny być:
-
uwierzytelnione,
-
autoryzowane,
-
monitorowane.
Dodatkowo relacja z dostawcą AI nie może kończyć się na etapie wdrożenia. Niezbędne są:
-
okresowe przeglądy bezpieczeństwa,
-
monitorowanie zmian w profilu ryzyka dostawcy,
-
jasno zdefiniowane procedury zakończenia współpracy.
Powiązanie z normami ISO i systemami zarządzania
Opisane podejście naturalnie wpisuje się w wymagania:
-
ISO/IEC 27001 – zarządzanie bezpieczeństwem informacji,
-
ISO 31000 – zarządzanie ryzykiem,
-
ISO/IEC 42001 – system zarządzania AI.
Dostawcy AI powinni być traktowani jako istotne strony zainteresowane oraz źródło ryzyk, które podlegają identyfikacji, ocenie i nadzorowi w ramach ZSZ.
Rola ISO/IEC 42001 w zarządzaniu dostawcami AI
ISO/IEC 42001 jako brakujące ogniwo w nadzorze nad dostawcami AI
W kontekście współpracy z zewnętrznymi dostawcami AI szczególnego znaczenia nabiera norma ISO/IEC 42001:2023 – Artificial Intelligence Management System (AIMS). Standard ten wprowadza systemowe podejście do zarządzania AI w całym jej cyklu życia – od projektowania i pozyskania, przez eksploatację, aż po wycofanie.
ISO/IEC 42001 nie zastępuje ISO/IEC 27001 ani ISO 22301, lecz rozszerza je o perspektywę specyficznych ryzyk AI, takich jak:
- niezamierzone skutki działania modeli,
- brak przejrzystości algorytmów,
- zależność od danych dostarczanych przez podmioty trzecie,
- ryzyko nadużyć, błędów decyzyjnych i naruszeń praw interesariuszy.
W praktyce oznacza to, że dostawca AI staje się elementem systemu zarządzania AI organizacji, a nie jedynie podmiotem zewnętrznym.
Dostawcy AI jako strony zainteresowane w AIMS
ISO/IEC 42001 kładzie silny nacisk na:
- kontekst organizacji,
- identyfikację stron zainteresowanych,
- określenie ról, odpowiedzialności i nadzoru nad AI.
Dostawcy AI – zwłaszcza oferujący modele, platformy lub usługi przetwarzające dane organizacji – powinni być jednoznacznie ujęci jako:
- zewnętrzne źródła ryzyka AI,
- podmioty wpływające na realizację celów AIMS,
- element łańcucha odpowiedzialności za decyzje wspierane przez AI.
To podejście wzmacnia wcześniej opisane praktyki third party risk management i nadaje im ramy zarządcze zgodne z międzynarodowym standardem.
ISO/IEC 42001 a zero trust i ciągły nadzór nad AI
Jednym z kluczowych założeń ISO/IEC 42001 jest ciągłe monitorowanie i doskonalenie systemu zarządzania AI. W relacji z dostawcami oznacza to:
- cykliczną ocenę ryzyk związanych z usługą AI,
- monitorowanie zmian w modelach, danych i architekturze,
- jasno określone kryteria akceptowalnego ryzyka AI,
- gotowość do ograniczenia lub zakończenia współpracy.
W tym sensie ISO/IEC 42001 naturalnie wspiera podejście zero trust wobec AI, przenosząc je z poziomu technicznego na poziom zarządczy i decyzyjny.
Spójność ISO/IEC 42001 z ISO/IEC 27001 i ISO 22301
W dojrzałym systemie zarządzania normy te powinny działać łącznie:
- ISO/IEC 27001 – chroni informacje i dostęp,
- ISO 22301 – zapewnia odporność operacyjną,
- ISO/IEC 42001 – zarządza ryzykiem, wpływem i odpowiedzialnością AI.
Dzięki temu organizacja nie tylko „zabezpiecza AI”, ale świadomie nią zarządza, również wtedy, gdy AI pochodzi od zewnętrznych partnerów.
Podsumowanie: innowacja tak – naiwność nie
AI może być ogromnym katalizatorem rozwoju, ale tylko wtedy, gdy towarzyszy mu dojrzałe zarządzanie ryzykiem dostawców. Organizacje, które wdrażają AI bez oceny bezpieczeństwa partnerów, powtarzają błędy sprzed lat – tylko w nowej, bardziej złożonej skali.
Bezpieczna współpraca z dostawcami AI to dziś nie przewaga – to warunek odpowiedzialnego zarządzania.
FAQ: Bezpieczna współpraca z dostawcami AI
Nie, ale każdy dostawca AI generuje ryzyko, które powinno zostać świadomie ocenione i zarządzane.
Nie. Certyfikat jest ważnym sygnałem dojrzałości, ale nie zastępuje analizy kontekstu i zakresu usługi.
Jeżeli przetwarza dane wrażliwe lub wspiera procesy kluczowe – zdecydowanie tak.
Minimum raz w roku lub po każdej istotnej zmianie usługi, architektury lub modelu biznesowego.
Tak – poprzez segmentację, kontrolę API, monitoring i zasadę najmniejszych uprawnień.
Bibliografia:
-
Risk & Compliance Magazine. Securing AI Vendor Partnerships Without Compromising Operational Security
-
ISO/IEC. ISO/IEC 42001:2023 — Information technology — Artificial intelligence — Management system (AIMS). https://www.iso.org/standard/42001
-
ISO. ISO/IEC 27001:2022 — Information security management systems (opis standardu na ISO.org). ISO
-
ISO. ISO 22301:2019 — Business continuity management systems (opis standardu na ISO.org). ISO
-
NIST. Artificial Intelligence Risk Management Framework (AI RMF 1.0) (PDF). NIST Publications
-
NIST. AI Risk Management Framework – strona programu / kontekst wdrożeniowy.
