Wprowadzenie do certyfikacji AI i standardu ISO/IEC 42001
Do momentu opublikowania ISO/IEC 42006 – Information technology — Artificial intelligence — Requirements for bodies providing audit and certification of artificial intelligence management systems, a więc wymagań dla jednostek prowadzących audyty i certyfikacje AIMS (wg ISO/IEC 42001, w dalszej części artykułu w skrócie ISO 42001), będziemy starali się przekonywać wszystkich potencjalnych klientów aby zachowali cierpliwość w podejściu do certyfikacji tego standardu. Nawet gremium akredytacyjne nie jest do tego przygotowane, a tym bardziej certyfikacyjne, co widać także pod kątem ilości i jakości publikacji. Marketing usług certyfikacyjnych tego standardu to tylko zapowiedź, a dojrzałość biznesowa wymaga sprawdzenia co jest przedmiotem zakupu.
Dlatego nasze podejście tak jak to jest w odniesieniu do pozostałych standardów będziemy opierać na oficjalnych, wydanych dokumentach przez ISO.org IAF z jednej strony a z drugiej na bazie unikalnych kompetencji audytorów, bo to oni stanowią dowód jakości procesu certyfikacyjnego. Jesteśmy po to aby dać klientowi wartościowy feedback podczas certyfikacji, by poczucie dobrze wydanych pieniędzy na certyfikację utwierdziło go w przekonaniu dalszego inwestowania w AI oraz w system – AIMS. Do tego czasu będziemy tak jak dotychczas informować i przedstawiać ciekawe publikacje dla wszystkich stron zainteresowanych standardem – od norm począwszy, po książki, opracowania tematyczne.
Zaczynamy od pierwszej na światowym rynku książki, która ukazała się po 6 miesiącach od publikacji standardu ISO 42001. Transformacyjna rola sztucznej inteligencji w biznesie została przedstawiona w książce “AI Management System Certification According to the ISO/IEC 42001 Standard. How to Audit, Certify, and Build Responsible AI Systems” autorstwa Sida Ahmeda Benraouane. Książka ta stanowi istotne źródło wiedzy dla firm dążących do zrozumienia złożonego krajobrazu wdrażania i certyfikacji sztucznej inteligencji (AI). Ten wpis bada kluczowe tematy i praktyczne wskazówki z książki, podkreślając jej znaczenie w ewoluującym środowisku biznesowym, gdzie AI odgrywa kluczową rolę.
Sztuczna inteligencja (AI) staje się coraz ważniejszym filarem transformacji cyfrowej w różnych branżach. Wydanie standardu ISO 42001 stanowi znaczący krok w kierunku standaryzacji praktyk AI, zapewniając, że spełniają one etyczne, prawne i funkcjonalne standardy. Standard koncentruje się na ustanowieniu ram dla systemu zarządzania, który ułatwia skuteczne, odpowiedzialne i zgodne stosowanie AI w organizacjach. Sid Ahmed Benraouane, autor i uczestnik procesu opracowywania standardu, szczegółowo opisuje, jak firmy mogą dostosować swoje strategie AI do międzynarodowych standardów, aby w pełni wykorzystać potencjał technologii AI w sposób odpowiedzialny. Jego książka jest pierwszą tego rodzaju, która łączy złożoności technologii AI z praktycznością zastosowania biznesowego.
Znaczenie certyfikacji AI
Certyfikacja zgodnie ze standardem ISO/IEC 42001 to więcej niż kontrola zgodności; to strategiczny ruch w kierunku ustanowienia wiarygodności i zaufania do systemów AI firmy. Certyfikacja uspokaja interesariuszy, że wdrożone AI nie tylko jest potężne, ale także przestrzega rygorystycznych standardów bezpieczeństwa, prywatności i etyki. Jest to szczególnie istotne, ponieważ firmy coraz bardziej polegają na AI w podejmowaniu decyzji wpływających na klientów i społeczeństwo.
Książka szczegółowo opisuje proces certyfikacji krok po kroku, który obejmuje audyty wewnętrzne, przeglądy zarządzania i protokoły ciągłego doskonalenia, zapewniając, że systemy AI nie są statyczne, ale ewoluują wraz ze zmieniającymi się regulacjami i oczekiwaniami społecznymi. Tak rygorystyczne procesy są niezbędne dla utrzymania integralności systemów AI i zaufania użytkowników oraz regulatorów.
Posiadanie certyfikowanego systemu zarządzania sztuczną inteligencją (AI) zgodnie ze standardem ISO/IEC 42001 może przynieść organizacji wiele korzyści, które są atrakcyjne dla klientów i mogą wyróżniać ją na rynku. Oto niektóre z kluczowych korzyści, które organizacja może podkreślać:
- Zwiększenie zaufania klientów: Certyfikacja ISO/IEC 42001 jest dowodem na to, że organizacja stosuje najlepsze praktyki w zakresie etyki, bezpieczeństwa i prywatności w obszarze AI. To zwiększa zaufanie klientów, którzy są coraz bardziej świadomi ryzyka związanego z technologiami AI, takich jak naruszenia danych i etyczne kontrowersje.
- Zgodność z przepisami: Posiadanie certyfikowanego systemu zarządzania AI zapewnia, że organizacja jest na bieżąco z najnowszymi regulacjami dotyczącymi AI, co jest szczególnie istotne w branżach silnie regulowanych, jak finanse czy opieka zdrowotna. To nie tylko minimalizuje ryzyko prawne, ale również podkreśla odpowiedzialność firmy.
- Poprawa efektywności operacyjnej: Standard ISO/IEC 42001 wymaga od organizacji wdrażania systematycznych procesów zarządzania AI, które zwiększają efektywność operacyjną. Automatyzacja zadań, optymalizacja procesów i minimalizacja błędów to tylko niektóre z aspektów, które mogą przyczynić się do lepszego wykorzystania zasobów i obniżenia kosztów.
- Innowacyjność i konkurencyjność: Organizacje z certyfikowanym systemem zarządzania AI są postrzegane jako liderzy innowacji. Posiadanie zaawansowanych rozwiązań AI może stanowić przewagę konkurencyjną, pozwalającą na oferowanie nowych, unikalnych produktów i usług, które mogą lepiej spełniać potrzeby klientów.
- Transparentność i odpowiedzialność: ISO/IEC 42001 zobowiązuje organizacje do prowadzenia transparentnej dokumentacji dotyczącej ich praktyk AI oraz procesów decyzyjnych. To zwiększa odpowiedzialność i pozwala klientom lepiej zrozumieć, jak ich dane są wykorzystywane i jakie mechanizmy ochrony są stosowane.
- Zrównoważony rozwój: Standard zachęca do rozważania wpływu rozwiązań AI na społeczeństwo i środowisko. Firmy mogą używać tego aspektu do wzmocnienia swojej reputacji jako organizacje dbające o etyczne i zrównoważone podejście do biznesu.
Certyfikacja ISO/IEC 42001 jest nie tylko deklaracją zamiarów — stanowi konkretne dowody na to, że firma serio podchodzi do zarządzania AI. Audyty zewnętrzne i ciągłe doskonalenie są częścią procesu certyfikacji, co oznacza, że każde twierdzenie dotyczące zgodności i doskonałości jest regularnie weryfikowane przez niezależne instytucje. Dzięki temu klienci mogą być pewni, że organizacja nie tylko twierdzi, że jest liderem w etycznym stosowaniu AI, ale faktycznie spełnia te standardy na co dzień.
Implikacje prawne i etyczne
Jednym z wyjątkowych aspektów książki jest wszechstronne wskazówki dotyczące poruszania się po prawnych i etycznych krajobrazach, które otaczają AI. Wraz z szybkim rozwojem technologii AI, ramy regulacyjne są ciągle w zmianie. Książka dostarcza mapy drogowej dla zrozumienia i integracji wymagań z Aktu AI UE, regulacji federalnych i stanowych USA oraz innych globalnych standardów do praktyk firmowych.
Benraouane podkreśla znaczenie budowania systemów AI, które nie tylko przestrzegają obecnych przepisów, ale są także na tyle solidne, że mogą dostosować się do przyszłych zmian. Takie przyszłościowe podejście jest kluczowe dla firm dążących do utrzymania przewagi w wysoce konkurencyjnej i regulowanej przestrzeni technologicznej.
Praktyczne narzędzia do wdrożenia
Książka jest bogata w praktyczne narzędzia i przykłady z życia wzięte, które demistyfikują proces certyfikacji AI. Książka przedstawia różne scenariusze i studia przypadków, oferując czytelnikom jasny obraz potencjalnych wyzwań i rozwiązań w wdrażaniu systemów AI zgodnie ze standardami ISO. Te praktyczne elementy sprawiają, że teoretyczne aspekty standardu są dostępne, pozwalając firmom wszystkich rozmiarów skutecznie stosować te wskazówki.
Znaczenie branżowe i perspektywy na przyszłość
Znaczenie tej książki rozciąga się na różne branże — od opieki zdrowotnej i finansów po produkcję i handel detaliczny — wszystkie te sektory coraz częściej wdrażają rozwiązania AI. Wglądy zawarte w książce pomagają firmom z tych sektorów zrozumieć, jak można wykorzystać AI nie tylko do automatyzacji i zwiększenia efektywności, ale także do strategicznej przewagi.
Patrząc w przyszłość, standard oraz wytyczne zawarte w książce prawdopodobnie staną się benchmarkami dla wdrażania i zarządzania AI. Ponieważ AI nadal się rozwija, zasady ISO/IEC 42001 stanowią fundament dla etycznego wdrażania AI, które spełnia wymagania przyszłości.
Podsumowanie
Książka “AI Management System Certification According to the ISO/IEC 42001 Standard. How to Audit, Certify, and Build Responsible AI Systems” autorstwa Sida Ahmeda Benraouane jest niezbędną lekturą dla każdego lidera biznesowego, stratega AI lub menedżera ds. zgodności. Ta książka nie tylko prowadzi przez proces certyfikacji, ale także pomaga w integrowaniu AI w strategie biznesowe w sposób etyczny, zgodny i korzystny dla wszystkich interesariuszy. Ponieważ technologie AI nadal przekształcają branże, zasady zawarte w tej książce będą kluczowe dla budowania zrównoważonej, zgodnej i konkurencyjnej przyszłości. Dla naszych audytorów staje się przewodnikiem po standardzie i kluczowych normach posiłkowych, które przedstawiają najważniejsze wymagania w ujęciu metodycznym i praktycznym: ISO/IEC 23894:2023; ISO/IEC TR 24028:2020; ISO/IEC TR 24368:2022; ISO/CD 42005; ISO/CD 42006. Zaufaj naszemu podejściu a poczujesz różnicę. Najważniejsze z nich podajemy poniżej.
Zapraszamy do współpracy
Zespół Centre of Excellence & QSCert
Literatura:
ISO/IEC 5339:2024 Information technology — Artificial intelligence — Guidance for AI applications – https://www.iso.org/standard/81120.html
ISO/IEC 8183:2023 Information technology — Artificial intelligence — Data life cycle framework – https://www.iso.org/standard/83002.html
ISO/IEC 22989:2022 Information technology — Artificial intelligence — Artificial intelligence concepts and terminology – https://www.iso.org/standard/74296.html
ISO/IEC 23894:2023 Information technology — Artificial intelligence — Guidance on risk management – https://www.iso.org/standard/77304.html
ISO/IEC 38507:2022 Information technology — Governance of IT — Governance implications of the use of artificial intelligence by organizations – https://www.iso.org/standard/56641.html
ISO/IEC 42001:2023 Information technology — Artificial intelligence — Management system – https://www.iso.org/standard/81230.html
ISO/DIS 42005 Information technology — Artificial intelligence — AI system impact assessment – https://www.iso.org/standard/44545.html
ISO/DIS 42006 Information technology — Artificial intelligence — Requirements for bodies providing audit and certification of artificial intelligence management system – https://www.iso.org/standard/44546.html
AI Management System Certification According to the ISO/IEC 42001 Standard. How to Audit, Certify, and Build Responsible AI Systems
By Sid Ahmed Benraouane, ISBN 9781003463979, Routledge Publishing – link