Przejdź do treści 
ISO 9001:2025 – najważniejsze zmiany w normie. Co czeka organizacje w nowej edycji standardu jakości?
Zatwierdzenie projektu ISO/DIS 9001:2025 przez ISO/TC 176 otworzyło drogę do publikacji nowej edycji najbardziej znanej normy jakości na świecie. Jest to pierwsza duża aktualizacja od 2015 roku, a zakres zmian wskazuje na wyraźne dostosowanie standardu do współczesnych realiów: cyfryzacji, wymagań klimatycznych, złożonych łańcuchów dostaw i kultury organizacyjnej.
W artykule omawiamy najważniejsze kierunki zmian w ISO 9001, ich wpływ na funkcjonowanie organizacji oraz to, jak przygotować system zarządzania jakością do nowej wersji normy. Tekst jest wspomagany przez GenAI, ale na bazie naszych materiałów, materiałów eksperckich zagranicznych, oraz pełnego wydania ISO/DIS 9001. Nie braliśmy pod uwagę żadnych przedruków lokalnych.
Jeśli Twoja organizacja planuje dostosowanie systemu lub rozważa ubieganier się o certyfikację, zobacz również naszą usługę:
👉 Certyfikacja ISO 9001 – Centrum Certyfikacji QSCert
Dlaczego ISO 9001 zostało zaktualizowane?
ISO 9001, jako globalny standard zarządzania jakością, wymaga cyklicznego przeglądu. Ostatnia edycja z 2015 roku obowiązuje już 10 lat, a w tym czasie zmieniły się m.in.:
- uwarunkowania rynkowe,
- tempo cyfryzacji,
- oczekiwania klientów,
- regulacje dotyczące odpowiedzialności biznesu,
- rola czynników ESG i wpływu zmian klimatu.
Nowa norma ISO 9001:2025 odpowiada na te wyzwania, rozszerzając obszary ryzyk, szans, kultury organizacyjnej i odpowiedzialności dostawców. Idzie w duchu także zmian, które mogliśmy obserwować w normach ISO/IEC 27001, ISO 22301, itd. Szkoda, że norma ta za sprawą tak dużej inercji w działaniu ISO/TC 176 nie może odzyskać należnej pozycji od strony integracji systemów. Tym bardziej, że wszystkie standardy mają służyć biznesowi w realizacji celów, są oparte na podejściu PDCA i procesowym.
2. Kluczowe zmiany w normie ISO 9001:2025 -część 1
Poniżej przedstawiamy najważniejsze kierunki zmian, które organizacje będą musiały uwzględnić podczas aktualizacji systemu.
2.1. Rozszerzone podejście do ryzyk i szans
Zmiany w ISO 9001 znacznie wzmacniają risk-based thinking, dodając:
- obowiązek analizy i oceny ryzyk,
- wymaganie systemowego podejścia do szans,
- integrację ryzyk i szans z procesami,
- ocenę skuteczności działań.
Nowa norma stawia akcent na odporność operacyjną i przewidywalność wyników, chociaż nie używa wprost takich sformułowań. Można ją jednak w kontekście normy rozumieć jako np.
- Zdolność organizacji do osiągania zgodności wyrobów i usług mimo zakłóceń (A.6.1.2)
- Uwzględnianie zmian klimatu jako czynnika zakłócającego (4.1 oraz A.4.1)
- Zapewnienie ciągłości działania procesów kluczowych dla jakości (4.4)
- Przywództwo nakierowane na stabilność systemu jakości (5.1)
2.2. Nowy obowiązek: analiza wpływu zmian klimatu
Po raz pierwszy ISO 9001 wymaga, aby organizacja określiła:
- czy zmiany klimatu wpływają na jej zdolność do osiągania celów,
- czy dotyczą ich wymagania stron zainteresowanych.
To jedna z najgłośniej komentowanych zmian w normie ISO 9001. Mimo, że wiele firm bagatelizuje ten wpływ, to pojawia się ono coraz częściej w wymaganiach zainteresowanych stron.
2.3. Silniejsze wymagania dotyczące kultury jakości i etycznego przywództwa
Liderzy organizacji muszą teraz wykazać większe zaangażowanie w:
- budowanie kultury jakości,
- etyczne zachowania pracowników,
- transparentność procesową.
Norma wzmacnia również wymagania dotyczące komunikacji i świadomości personelu. Można to zrozumieć poprzez:
Przywództwo – od deklaracji do dowodów działania (klauzula 5.1)
- Odpowiedzialność za skuteczność systemu jakości
- Promowanie kultury jakości i etycznych zachowań
Kultura jakości – co musi się pojawić w organizacji?
- Ludzie wiedzą, dlaczego jakość jest ważna (7.3 – Awareness)
- Decyzje są podejmowane w sposób przejrzysty i odpowiedzialny
- Wartości organizacyjne wspierają jakość, a nie tylko wydajność
Przywództwo w praktyce – co musi pokazać kierownictwo?
- Komunikowali znaczenie jakości i ryzyk (5.1.1; 7.4)
- Zapewnili spójność deklaracji i działań
- Budowali środowisko pracy wspierające jakość (7.1.4)
Etyczne przywództwo – główne elementy wymagane przez normę
- Uczciwość i rzetelność w procesach
- Transparentność w przypadku problemów
- Odpowiedzialność liderów za kulturę jakości
- Sprawiedliwe traktowanie pracowników
2. Kluczowe zmiany w normie ISO 9001:2025 - część 2
2.4. Doprecyzowanie podejścia procesowego
Nowa edycja ISO 9001 wyraźnie podkreśla:
- relacje między procesami,
- konieczność stosowania mierników skuteczności,
- bieżące monitorowanie i doskonalenie procesów,
- integrację procesów z cyklem PDCA.
Co to oznacza w praktyce:
- Procesy muszą być zdefiniowane w sposób pełny i jednoznaczny (4.4)
- Procesy muszą być integrowane z ryzykami i szansami (4.4 + 6.1 + Aneks A)
- Wymagane jest podejście PDCA na poziomie procesów (0.3.2 + 4.4)
- Mocniejszy nacisk na walidację procesów, których wyników nie można w pełni sprawdzić (8.5.1 g)
- Punkt ciężkości przesunięty z „opisania procesów” na „zarządzanie nimi”
- Procesy muszą wspierać przewidywalność wyników (9.1 + 9.3)
- Nowe spojrzenie na dokumentację procesową (7.5)
2.5. Dokumentowana informacja – większa precyzja
Zmiany dotyczą m.in.:
- ochrony integralności dokumentów,
- kontroli wersji,
- nadzoru nad dokumentacją zewnętrzną,
- zapewnienia dostępności w miejsce „utrzymywania”.
To zmiana ważna szczególnie dla organizacji korzystających z rozproszonych platform cyfrowych. Co to oznaczać może w praktyce:
- „Availability” nabiera nowego znaczenia – dostępność jest obowiązkiem (7.5.1)
- Integralność informacji – brak miejsca na niekontrolowane zmiany (7.5.2)
- Wyższe wymagania dotyczące dokumentów zewnętrznych (7.5.3)
- Dokumentacja musi odzwierciedlać rzeczywiste procesy (4.4 + 7.5 + Aneks A)
- Audytowalność informacji – dane są dowodem (7.5 + 9.1)
- Dokumentowana informacja musi wspierać uczenie organizacyjne (7.1.6)
- Elastyczność formy dokumentów – norma dostosowana do rzeczywistości (Aneks A)
- Zgodność dokumentacji z kontekstem organizacji (4.1 + 4.2)
- Powiązanie dokumentacji z zarządzaniem zmianą (6.3)
2.6. Mocniejszy nadzór nad dostawcami i usługami zewnętrznymi
Norma rozszerza wymagania w obszarach:
- kryteriów wyboru dostawców,
- monitorowania ich wyników,
- oceny ryzyk w łańcuchu dostaw,
- roli outsourcingu w zapewnianiu jakości.
Co to będzie oznaczać w praktyce:
- Norma wyjaśnia teraz jednoznacznie: kiedy mamy do czynienia z dostawcą, a kiedy z outsourcingiem (Aneks A)
- Ocena i dobór dostawców muszą być udokumentowane i oparte na kryteriach (8.4.1)
- Dostawcy muszą być monitorowani – a monitoring musi być zaplanowany (8.4.2)
- Norma wymaga śledzenia wyników dostawców i podejmowania działań (8.4.2)
- Nadzór nad usługami zewnętrznymi (outsourcingiem) został znacząco doprecyzowany (8.4 + Aneks A)
- Wymagania dotyczące informacji dla dostawców są bardziej szczegółowe (8.4.3)
- Kontrola nabywanych wyrobów i usług – doprecyzowana (8.4.2 i 8.6)
- Włączenie dostawców w system ryzyk i szans (6.1)
- Audyty dostawców – choć nie obowiązkowe, mogą być wymagane przez system (Aneks A)
Jak przygotować organizację do zmian w normie ISO 9001?
Aby skutecznie przejść do edycji 2025, warto wykonać:
- Aktualizację analizy kontekstu. Uwzględnij czynniki ESG, zmiany klimatu, digitalizację i oczekiwania klientów.
- Rewizję analizy ryzyk i szans. Norma wymaga teraz bardziej systemowego podejścia.
- Przegląd polityki jakości. Polityka powinna odzwierciedlać kulturę jakości i etyczne przywództwo.
- Przegląd procesów, mierników i celów. Sprawdź mierzalność celów oraz zgodność procesów z PDCA.
- Weryfikację dostawców. Zastosuj kryteria oceny zgodne z wymaganiami nowej edycji.
- Przegląd dokumentowanej informacji. Zweryfikuj, czy system nadzoru nad dokumentacją spełnia nowe wymogi.
Będziemy rozwijać wszystkie tematy zmian w kolejnych wpisach na naszym blogu. Śledź nasze wpisy, a wszystkie zmiany staną się dla ciebie proste do zrozumienia i wprowadzenia.
Podsumowanie
Nadchodząca aktualizacja ISO 9001:2025 stanowi największą zmianę w systemach zarządzania jakością od dekady, ale na pewno nie wyczerpuje oczekiwań zainteresowanych stron, które widziały w tej normie narzędzie integrujące systemu zarządzania. Wymaga od organizacji nie tylko analizy ryzyk czy mierników, lecz również podejścia systemowego do kultury jakości, odpowiedzialności środowiskowej i zarządzania danymi. To idealny moment, aby rozpocząć przegląd istniejącego systemu i przygotować organizację na nową edycję standardu, chociaż prace nad FDIS’em mogą wprowadzić jeszcze wiele zmian, które jednak będą już zbieżne z przyjętą wersją DIS.
Co naprawdę oznaczają te zmiany w praktyce:
- Norma przesuwa ciężar z procedur na ludzi.
- Liderzy odpowiadają za kulturę jakości – nie można tego delegować.
- Etyka i wartości wpływają na jakość tak samo jak procesy i zasoby.
- Świadomość pracowników staje się elementem kluczowym systemu jakości.
- Kultura organizacyjna jest teraz jednym z filarów przewidywalności wyników.
Zapraszamy do śledzenia naszego bloga, w którym podejmiemy trud analizy i interpretacji zmian uwzględniające najbardziej miarodajne źródła opiniotwórcze, bez zbędnych dywagacji, nadinterpretacji. Sprowadzimy jednak standard do otwartej formuły, która wspiera jakość zarządzania.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania o ISO/DIS 9001:2025 i zmiany w normie
1. Czym jest ISO 9001:2025 i dlaczego wprowadzono nową edycję normy?
ISO 9001:2025 to najnowsza aktualizacja międzynarodowego standardu zarządzania jakością, wprowadzona po dziesięciu latach obowiązywania wersji ISO 9001:2015. Nowa norma uwzględnia zmiany w otoczeniu biznesowym, takie jak digitalizacja, automatyzacja procesów, rosnące wymagania dotyczące odpowiedzialności środowiskowej i klimatycznej oraz konieczność lepszego nadzoru nad łańcuchami dostaw. Jej celem jest zwiększenie odporności organizacji, przewidywalności wyników i jakości procesów.
2. Jakie są najważniejsze zmiany w normie ISO 9001:2025?
Najmocniej wyróżniają się:
- rozszerzenie wymagań dotyczących analizy ryzyk i szans,
- wprowadzenie obowiązku oceny wpływu zmian klimatu na organizację,
- silniejszy nacisk na kulturę jakości i etyczne przywództwo,
- doprecyzowanie podejścia procesowego i powiązania z cyklem PDCA,
- precyzyjniejsze wymagania dotyczące dokumentowanej informacji,
- rozszerzenie nadzoru nad usługami zewnętrznymi i dostawcami.
Zmiana ta ma charakter ewolucyjny, nie rewolucyjny — systemy jakości zbudowane zgodnie z ISO 9001:2015 mogą być dostosowane bez konieczności ich przebudowy.
3. Kiedy nowa norma ISO 9001:2025 zacznie obowiązywać?
Norma znajduje się obecnie na etapie DIS (Draft International Standard) i przechodzi do fazy FDIS (Final Draft International Standard). Jej publikacja planowana jest na lata 2025/2026, a okres przejściowy według praktyk IAF wynosi zazwyczaj 2–3 lata. Oznacza to, że organizacje mają wystarczająco dużo czasu, aby przygotować aktualizację systemu.
4. Czy obecne certyfikaty ISO 9001:2015 pozostaną ważne?
Tak. Certyfikaty ISO 9001:2015 pozostają ważne przez cały okres przejściowy określony przez IAF. Organizacje będą mogły przejść na ISO 9001:2025 podczas audytu nadzoru lub recertyfikacji. Po zakończeniu okresu przejściowego certyfikacja według wersji 2015 nie będzie już możliwa.
5. Czy zmiany w normie ISO 9001 wymagają przebudowy systemu zarządzania jakością?
Nie. Zmiany mają charakter doprecyzowujący i wzmacniający istniejące elementy. W większości przypadków wystarczy:
- aktualizacja analizy kontekstu i stron zainteresowanych,
- rozszerzenie podejścia do ryzyka i szans,
- dostosowanie polityki jakości i celów,
- doprecyzowanie mierników procesowych,
- przegląd dokumentacji oraz nadzoru nad dostawcami.
Dla organizacji prowadzących regularne przeglądy SZJ zmiana będzie stosunkowo prosta.
6. Jakie nowe obowiązki wynikają z analizy wpływu zmian klimatu?
Organizacja musi określić:
- czy zmiany klimatu wpływają na jej zdolność do osiągania celów jakościowych,
- czy w otoczeniu, regulacjach lub wymaganiach klientów pojawiają się oczekiwania dotyczące działań klimatycznych,
- jakie ryzyka i szanse związane z klimatem mogą oddziaływać na procesy.
Nie oznacza to wdrażania systemu zarządzania środowiskowego – jedynie uwzględnienie wpływu klimatu na wyniki systemu zarządzania jakością.
7. W jaki sposób zmienia się rola top management w ISO 9001:2025?
Nowa norma wzmacnia wymagania wobec kierownictwa, które musi wykazać:
- większe zaangażowanie w budowanie kultury jakości,
- promowanie etycznych zachowań,
- zapewnianie nadzoru nad ryzykami i szansami,
- aktywne wsparcie dla procesów i doskonalenia.
Przywództwo nie może być deklaratywne — musi być udowodnione działaniami oraz spójną komunikacją.
8. Jakie znaczenie mają zmiany dotyczące dokumentowanej informacji?
Norma doprecyzowuje:
- sposób zapewnienia integralności dokumentów,
- ochronę przed nieuprawnioną zmianą,
- kontrolę dokumentów pochodzenia zewnętrznego,
- wymaganie “availability” zamiast “maintain”, co zwiększa odpowiedzialność za dostępność i aktualność informacji.
Jest to szczególnie istotne dla organizacji korzystających z narzędzi cyfrowych, SaaS i rozbudowanych platform dokumentacyjnych.
9. Jak zmiany wpłyną na audyty ISO 9001?
Audytorzy będą kłaść większy nacisk na:
- spójność systemu ryzyk i szans z procesami,
- ocenę wpływu klimatu w kontekście organizacji,
- elementy kultury jakości i świadomości pracowników,
- relacje i nadzór nad dostawcami,
- skuteczność mierników procesowych.
Organizacje muszą przygotować się na bardziej analityczne, mniej dokumentacyjne audyty.
.
10. Co zrobić, aby przygotować organizację do zmian w normie?
Rekomendowane jest wykonanie:
- przeglądu kontekstu i stron zainteresowanych,
- aktualizacji analizy ryzyk i szans,
- rewizji polityki jakości i celów,
- przeglądu procesów i mierników,
- oceny dostawców i usług zewnętrznych,
- uporządkowania dokumentowanej informacji.
11. Czy zmiany w ISO 9001 dotyczą wszystkich branż?
Tak, ponieważ norma jest uniwersalna. Jednak największe znaczenie zmiany mają dla:
- firm usługowych i technologicznych,
- branż prowadzących projektowanie,
- organizacji złożonych lub wielooddziałowych,
- firm będących częścią dużych łańcuchów dostaw,
- jednostek działających w otoczeniu regulacyjnym (medycyna, finanse, energia).
o.
Biblioigrafia
- ISO/DIS 9001 – https://www.iso.org/standard/88464.html
- ISO/DIS 9001 Approved with Overwhelming Global Support, Reports SIS, https://managementsystems.world/news-article/iso-dis-9001-approved-with-overwhelming-global-support-reports-sis
Grafika została wygenerowana samodzielnie przez autora za pomocą NanoBanana Pro.