Skip to content 
System zarządzania środowiskiem – Certyfikacja ISO 14001:2015
Po niemal 20 latach od pierwszego wydania ISO 14001, ukazało się jej trzecie wydanie. W stosunku do ostatniej zmiany w 2004 r., która wprowadziła jedynie niewielkie modyfikacje mające na celu usunięcie nieścisłości z pierwszego wydania, tym razem zmiany są naprawdę dość istotne. Obecnie myślą przewodnią nowej normy ISO 14001:2015 jest ściślejsze powiązanie systemu zarządzania środowiskiem z zasadniczą działalnością organizacji / codziennym funkcjonowaniem organizacji. Wynika to głównie z zamierzenia, że ochrona środowiska nie powinna być traktowana w organizacji jako dodatkowe obciążenie, ale jest dla niej źródłem szans, np. poprzez bardziej efektywne wykorzystanie posiadanych zasobów lub unikanie odszkodowań, czy też sankcji prawnych wynikających z prowadzenia działalności w sposób niezgodny. Certyfikacja ISO 14001 ma więc swoje uzasadnienie gdy chcemy być pewni w naszych kontaktach z organami władzy.
Wykorzystana w budowie normy ISO 14001:2015 Struktura Wysokiego Szczebla (HLS), czyli wspólna rama dla wszystkich norm systemów zarządzania ISO (poprzez zastosowanie identycznego podstawowego tekstu normy i identycznej podstawowej terminologii), powoduje łatwiejszą i elastyczniejszą na korzyść użytkownika integrację z innymi standardami z rodziny ISO (np. ISO 9001:2015).
Elementy normy ISO 14001:2015
Najbardziej widoczną zmianą w nowej normie ISO 14001 jest zmiana struktury wymagań, która jest obecnie zgodna i ujednolicona ze strukturą wszystkich norm dotyczących systemów zarządzania (np. ISO 9001:2015). Podobnie jak pozostałe normy wydane zgodnie z dyrektywą ISO, norma składa się z 10 rozdziałów. Pierwsze trzy są wprowadzeniem do treści normy, natomiast pozostałe omawiają wymagania Systemu Zarządzania Środowiskowego.
Wygląda ona następująco:
Kontekst organizacji
Przywództwo
Planowanie
Wsparcie
Działania operacyjne
Ocena efektów działania
Doskonalenie
Obecne wydanie normy wprowadza zmiany koncepcyjne w modelu ciągłego doskonalenia Deminga. Główne zmiany są zauważalne w obszarze strategicznego zarządzania, poprzez wprowadzenie nowego wymogu jakim jest zrozumienie kontekstu organizacji. Oznacza to konieczność przeprowadzenia identyfikacji otoczenia i w konsekwencji zwiększenie korzyści dla środowiska oraz dla całej organizacji.
Norma ISO 14001:2015 wyraźnie akcentuje proces zarządzania zmianą, tj. zmianą rozumianą nie tylko jako oczekiwania stron. Daje także możliwości identyfikacji zmian otoczenia funkcjonowania organizacji (np. prawo, warunki środowiskowe). Świadomość wpływu zmiany na zainteresowane strony pozwala prawidłowo ocenić potencjalne ryzyko dla organizacji poprzez nadanie priorytetów i wprowadzenie adekwatnych działań.
Natomiast w celu zwiększenia efektywności systemu zarządzania środowiskiem, dodano nową klauzulę, która przypisuje określone odpowiedzialności roli przywódcy. Przywództwo powiązane z zaangażowaniem ma na celu między innymi zwiększenie promocji zarządzania środowiskiem w organizacji.
Dla posiadających lub zamierzających wdrożyć system zarządzania środowiskowego zwiększają się także oczekiwania. Organizację taką zobowiązuje się do podejmowania proaktywnych inicjatyw na rzecz ochrony środowiska zapobiegających jego szkodzie i degradacji, zgodnie z kontekstem organizacji.
Warto też zwrócić uwagę na prace komitetu ISO/TC 207, gdyż tematyka zarządzania środowiskiem obejmuje w ich publikacjach aż 10 pozycji, a w grupach roboczych dużo więcej. Mogą być one doskonałym narzędziem do budowania silniejszego systemu zarządzania środowiskiem, a także tworzyć system wspierający nap. raportowaniu ESG. Wśród tej gamy norm warto wymienić:
- ISO 14002-1:2019 – Environmental management systems — Guidelines for using ISO 14001 to address environmental aspects and conditions within an environmental topic area — Part 1: General
- ISO 14004:2016 – Environmental management systems — General guidelines on implementation
- ISO 14005:2019 – Environmental management systems — Guidelines for a flexible approach to phased implementation
- ISO 14007:2019 – Environmental management — Guidelines for determining environmental costs and benefits
- ISO 14008:2019 – Monetary valuation of environmental impacts and related environmental aspects
- ISO 14015:2022 Environmental management — Guidelines for environmental due diligence assessment
-
ISO 14031:2021 – Environmental management — Environmental performance evaluation — Guidelines
-
ISO/TS 14074:2022 – Environmental management — Life cycle assessment — Principles, requirements and guidelines for normalization, weighting and interpretation
Gorąco zachęcam do lektury. A jeżeli Państwo sięgną po pozycje z pozostałych komitetów tematycznych w obrębie ISO/TC 207 a jest ich w sumie 7, to znajdą Państwo wiele rozwiązań mogących wesprzeć Państwa w raportowaniu tematów środowiskowych w ramach ESG – jak np. wskaźniki E-Px, E-Sx.
Zawsze można także śledzić nasz blog w ramach Aktualności, gdzie przedstawiamy najnowsze doniesienia ze świata standardów.
Zwróć uwagę, że norma ISO 14001:2015 nie zwiera obecnie terminu ,,ochrona środowiska’’!
Norma sugeruje, że termin ten może obejmować: zapobieganie zanieczyszczeniom, zrównoważone wykorzystanie zasobów, przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej i ekosystemów, itd.
Kolejna zmiana dotyczy nacisku na ciągłe doskonalenie. Wcześniej była to ogólna ,,ciągła poprawa systemu zarządzania’’. Obecnie chodzi o poprawę ,,oddziaływania organizacji na środowisko’’. Zgodnie z zobowiązaniami swojej polityki środowiskowej organizacja będzie, w stosownych przypadkach, ograniczać emisję paliw, hałasu, ścieków i odpadów do poziomów ustalonych przez organizację.
Oprócz bieżącego wymogu zarządzania aspektami środowiskowymi, związanymi z nabyciem towarów i usług, organizacja musi rozszerzyć swoją kontrolę i wpływ na oddziaływanie na środowisko związane z projektowaniem i rozwojem produktu. Ma to na celu rozważenie cyklu życia produktu, tzn. pozyskanie surowców, projektowanie, wytwarzanie, transport / dostawę, użycie i postępowanie po zakończeniu użytkowania i końcowe unieszkodliwianie. Nie oznacza to wymogu wykonania oceny cyklu życia. Ważne, aby organizacja starannie przemyślała etapy cyklu życia, które mogą być przez nią nadzorowane lub na które może mieć ona wpływ. Stąd też naturalnym jest, że organizacja musi kontrolować i mieć wpływ na procesy zlecane na zewnątrz.
Kolejnym nowym elementem normy ISO 14001: 2015 jest strategia komunikacji z jednakowym naciskiem na komunikację zewnętrzną i wewnętrzną. Obejmuje to wymóg komunikowania spójnej i rzetelnej informacji oraz ustanowienie procedur dla osób pracujących pod kontrolą organizacji (outsourcing).
Certyfikacja – Certyfikat ISO 14001:2015
WAŻNE: Informacja o akredytacji QSCert w zakresie standardu ISO 14001 dostępna jest na stronie firmowej: https://www.qscert.com . Znajdą tam Państwo informacje co do zakresu akredytacji, daty ważności oraz certyfikat akredytacyjny. Wszystkie te dane można pobrać w formie dokumentu. Certyfikacja tego standardu ma charakter akredytowany.
Dodatkowe informacje: Standard ISO 14001 przykłada mniejszą wagę do dokumentacji związanej z systemem zarządzania środowiskiem. Dokumentacja stosowana w początkowych latach zarządzania środowiskiem traktowana była jako zasadniczy i często jedyny element systemu zarządzania. Obecnie masz szansę by Twoja dokumentacja środowiskowa była narzędziem do osiągnięcia przez Ciebie celu jakim niewątpliwie jest optymalizacja oddziaływania na środowisko Twojej organizacji i minimalizacja ryzyka. Certyfikacja ISO 14001 przebiega tak samo jak dla pozostałych norm, tj. ISO 9001, ISO 45001, etc.
W obecnej wersji normy odchodzi się od używania dotychczasowych terminów na rzecz nowego – ,,udokumentowana informacja”. Organizacja, która wdraża i stosuje system zarządzania środowiskowego ISO 14001:2015 sama określa, które ,,procedury’’ są jej niezbędne w celu zapewnienia skutecznej kontroli procesu.
Zatem bardziej elastyczne podejście w ISO 14001:2015 do kwestii dokumentacji daje Twojej organizacji możliwość jej uproszczenia i redukcji nierzadko obszernej i skomplikowanej dokumentacji systemowej. Więcej informacji w naszej broszurze pod niniejszym linkiem.
Zapraszamy do współpracy
Zespół Centre of Excellence – QSCert
Linki:
- ISO/TC 207/SC 1 – https://committee.iso.org/home/tc207sc1
- ISO 14001:2015 Environmental management systems. Requirements with guidance for use – https://www.iso.org/standard/60857.html
“Jedyną stałą rzeczą w życiu jet zmiana”
Peter F. Drucker