...

Przestępczość białych kołnierzyków

Białe kołnierzyki w "działaniu"

Kanwą do tego wpisu stały się artykuły w miesięczniku „Financier Worldwide” z grudnia b.r., prezentowane właśnie pod tytułem „White-collar crime”. Zwykle staram się doszukiwać wprost rozwiązań systemowych, które mogą wesprzeć organizację w walce z takimi zachowaniami liderów i managerów, jednakże w tym przypadku mamy do czynienia ze znaczącym czynnikiem w ramach kontekstu zewnętrznego, jakim jest otoczenie prawne, które generuje zagrożenia. To właśnie luki i błędy w otoczeniu prawnym stają się obszarem szczególnego zainteresowania ze strony pseudo graczy, którzy starają się wykorzystać go do zrobienia „życiowego” deal’u. Nawet gdy w organizacji wdrożone są kodeksy etyczne, polityki zgodności, czy też antykorupcyjne wpierane systemami zarządzania ISO 37001, czy ISO 37301 nie mamy gwarancji, że któryś z interesariuszy nie ulegnie drugiemu grzechowi głównemu – chciwości. Mimo wspólnych wartości, deklarowanych i podtrzymywanych zaangażowaniem jawnym, czy też ukrytym słabość człowieka bierze górę nad słabościami organizacji. Można by rzec, że winny jest testosteron, jako hormon odpowiedzialny na skłonność do nadmiernego ryzyka i jest głównym sprawcą tego zjawiska, ale zostawmy ten temat specjalistom od endokrynologii, oraz socjologii.

Kilka ciekawych artykułów FW

Przedmiotem raportu specjalnego zawartego w w/w magazynie jest 10 artykułów, ale przynajmniej 3 z nich zasługują na uwagę, jak np.:

  • White-collar crime – (Przestępczość białych kołnierzyków),
  • Digital assets fraud and anti-money laundering (AML) – (Oszustwa związane z aktywami cyfrowymi i przeciwdziałanie praniu pieniędzy),
  • The European Public Prosecutor’s Office: a new player in the fight against white-collar crime – (Prokuratura Europejska: nowy gracz w walce z przestępstwami białych kołnierzyków).

Przedmiotem pierwszego z nich jest sesja Q&A w zakresie harmonijnego podejścia do kwestii egzekwowania sankcji oraz konfiskaty mienia w związku poważną nielegalną działalnością i ich skuteczności. Jest to w dużej części związane z trwającą wojną w Ukrainie i przyjętymi sankcjami wobec oligarchów, którzy wspierają stronę rosyjską, a których majątek ulokowany jest na terenie UE, bez względu na jego formę. Wojna uwydatniła tylko niespójność podejścia państw członkowskich w zakresie wdrażania i egzekwowania  środków ograniczających przyjętych w odpowiedzi na konflikt. Czy będzie nowa dyrektywa w zakresie konfiskaty mienia, czy też jej nowelizacja na bazie wniosku z maja 2022 roku dotycząca wzmocnienia  zasad odzyskiwania i konfiskaty aktywów obejmuje rozszerzenie mandatu biur ds. odzyskiwania aktywów w państwach członkowskich w zakresie śledzenia i identyfikacji aktywów osób i podmiotów, które podlegają sankcjom  UE – czas pokaże. Mimo, że to temat na strategicznym poziomie, ponadnarodowym często wymaga od wielu organizacji  wiele czasu oraz środków aby sprostać nowym wyzwaniom z tym związanym. Nawet jeżeli instytucje finansowe, które wdrożyły już dawno narzędzia AML/CFT radzą sobie z tym poziomem, to widzimy zagwozdkę  w tym temacie w podmiotach prywatnych. Warto więc w obszarach odpowiedzialnych za zgodność prawną, czy też w finansach wprowadzić zadania związane z tym aspektem wymagań (np. idąc w kierunku ISO 37301, która zawiera w sobie także elementy ISO 37001). Nie jest to konkluzja artykułu, ale wydaje się zasadnym rozwiązaniem aby nadać tym działaniom charakter systemowy.

ISO 37301, ISO 37001 certyfikacja

Aktywa cyfrowe i konfiskata

Drugi artykuł także osadzony jest w tej samej formule wywiadu FW z kilkoma ekspertami rynku aktywów cyfrowych. Ten rynek jest tak samo dynamicznie wzrostowy co demoniczny, spekulacyjny i wszystko co można powiedzieć o jego nieprzewidywalności, a mimo to rośnie w zastraszającym tempie. Artykuł przedstawia zmianę na nim w ciągu ostatnich 2 lat, oraz to jakie zawirowania powstały na niej, co może być bardzo ciekawą lekturą jeżeli ktoś poszukuje inspiracji identyfikacji zagrożeń poznając schematy przestępstw, podobnie jak w korupcji, czy w AML’u. Często są nam to obce rynki, ale widać, że transgraniczność rynków finansowych może skusić wielu graczy giełdowych, czy też podmioty do takiej aktywności.  Wraz z rozwojem i dojrzewaniem przestrzeni aktywów cyfrowych, zmienia się również krajobraz regulacyjny i zgodności. Wśród organów prowadzących inicjatywy w zakresie regulacji i zgodności z przepisami w odniesieniu do aktywów cyfrowych, dwoma priorytetami wydają się być ochrona konsumentów i inwestorów oraz zapobieganie przestępstwom finansowym. W Polsce póki co mamy tylko „Ostrzeżenie Urzędu KNF o ryzykach związanych z nabywaniem oraz z obrotem kryptoaktywami (w tym walutami wirtualnymi oraz kryptowalutami)” aktualizowane 12.01.2021. W tym temacie jesteśmy na początku drogi regulacyjnej.

Trzeci artykuł może zainteresować wszystkich tych, którzy bezkrytycznie naszych sąsiadów zza Odry postrzegają jako wzorzec w rozwiązaniach prawnych. Oczywiście trzeba mieć także na względzie dojrzałość rynków, która niestety inspiruje także tą ciemną stronę mocy. Warto tu wspomnieć, że oczekiwanie w polskim prawodawstwie na nowelizację ustawy o „Odpowiedzialności podmiotów zbiorowych”, która ponownie jest procedowana, jak również ustawa wprowadzająca dyrektywę „ o chronię sygnalistów” powinna jak najszybciej zasilić nasz system prawny. Dlatego coraz bardziej wydaje się na miejscu aby upowszechniać i zachęcać podmioty do systemowego ujęcia tematów zgodności (ISO 37301) oraz antykorupcji (ISO 37001).  Odnosząc się jednak do tematu artykułu warto zacytować kilka faktów. Otóż od końca 2012 roku tzw. „cum-ex trades” (wyjaśnienie – ostatni link w przypisach), które były zawierane na dużą skalę w niemieckich akcjach w szczególności w latach 2007-2011, są badane i oceniane przede wszystkim przez prokuraturę w Kolonii. Od tego czasu przeprowadzono pierwsze procesy i zakończono je ze skutkiem wiążącym. Dwa wyroki zostały już potwierdzone w drugiej instancji przez Federalny Trybunał Sprawiedliwości, najwyższy sąd w Niemczech, w tym potwierdzenie nakazu konfiskaty wydanego przeciwko prywatnemu bankowi M.M. Warburg z siedzibą w Hamburgu przez Sąd Okręgowy w Bonn  jako sąd pierwszej instancji. Nakaz ten dotyczył konfiskaty kwoty w wysokości 176 milionów euro. Póki co nie mamy takich „eventów” i niech tak będzie, ale ciekawe są plany nowych regulacji, które planują Niemcy w zakresie ich przedawnienia. 

ISO 37001 certyfikacja, ISO 37002, ISO 37301 certyfikacja

Sentencją tego artykułu jest motto autora Eduarne Alvarez: „…wyraźnie określone warunki ramowe transakcji prawnych mają o wiele większe znaczenie niż konfiskata nielegalnie zdobytego mienia długo po przedawnieniu ścigania w wyniku rozszerzonego okresu przedawnienia…”

Zachęcamy do śledzenia publikacji wydawcy Financier Worldwide, gdyż jego kolejnymi produktami wydawniczymi są Risk&Compliance, oraz Corporate Disputes. Każdy z nich można bezpłatnie subskrybować, a dostarczają na pewno cennych przykładów z różnego zakresu dojrzałych gospodarek.

Z poważaniem Zespół Centre of Excellence & QSCert
Zapraszamy do współpracy – Certyfikacja ISO 37001, ISO 37301.

Linki:

  • https://www.financierworldwide.com
  • https://riskandcompliancemagazine.com
  • https://www.corporatedisputesmagazine.com
  • https://www.rahmanravelli.co.uk/expertise/cum-ex-investigations/cum-ex-trading-schemes-explained-and-faqs/
Scroll to Top