Przejdź do treści 
Przedstawienie musi trwać - Budowanie Odporności z ISO 22301 i Planowaniem Ciągłości Działania
Inspiracją do napisania tego artykułu była jak to często u nas bywa lektura nowego kwartalnego wydania magazynu „Risk&Compliance”, ale tym razem bez aplauzu, gdyż zabrakło nam w nim odniesienia do standardów ISO odnoszących się do ciągłości działania, które obecnie znajdują coraz większe zastosowanie w dojrzałym biznesie – w produkcji i biznesie o charakterze ciągłym. Zagadnienia BCP, BCM, BIA, DRP, RTM, RPO to terminy, które nie są obce osobom odpowiedzialnym za zapewnienie ciągłości działania.
W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym, nieprzewidziane zakłócenia mogą stanowić poważne zagrożenie dla działalności, reputacji i stabilności finansowej organizacji. Od klęsk żywiołowych po cyberataki czy awarie łańcucha dostaw, zdolność do utrzymania kluczowych funkcji w obliczu przeciwności jest najważniejsza. W tym miejscu do gry wkracza solidne Planowanie Ciągłości Działania (BCP), zapewniające, że „spektakl musi trwać”. Międzynarodowa norma ISO 22301 stanowi ostateczne ramy dla ustanawiania, wdrażania, utrzymywania i ciągłego doskonalenia Systemu Zarządzania Ciągłością Działania (BCMS), oferując ustrukturyzowane podejście do odporności organizacji.
Fundament Odporności: ISO 22301
ISO 22301:2019 działa jako podstawowa norma dla ciągłości działania, określając wymagania dla BCMS. Prowadzi organizacje przez zrozumienie ich kontekstu, identyfikację ryzyk i szans oraz opracowywanie strategii zapewniających ciągłość. Ta kompleksowa norma obejmuje wszystko, od definiowania polityk i celów po planowanie operacyjne, a także kluczowe procesy Analizy Wpływu na Biznes (BIA) i oceny ryzyka. Podkreśla znaczenie zaangażowania kierownictwa, odpowiednich zasobów i skutecznej komunikacji zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej.
Kluczowe Elementy Przygotowania:
BIA i Ocena Ryzyka
Krytycznym elementem każdego skutecznego BCP, podkreślanym przez ISO 22301, jest Analiza Wpływu na Biznes (BIA). Proces BIA, szczegółowo omówiony w ISO 22317:2021, pomaga organizacjom identyfikować ich krytyczne funkcje biznesowe, oceniać potencjalne skutki zakłóceń oraz określać cele czasu odzyskiwania (RTO) i maksymalne tolerowane okresy zakłóceń (MTPD). Dzięki wskazaniu kluczowych działań i ram czasowych, w których muszą zostać przywrócone, organizacje mogą priorytetowo traktować swoje wysiłki w zakresie odzyskiwania. Równolegle z BIA, dokładny proces oceny ryzyka, zgodny z zasadami zawartymi w ISO 31000, identyfikuje potencjalne zagrożenia dla priorytetowych działań i ich zasobów, co umożliwia opracowanie strategii łagodzenia tych ryzyk.
Wytyczne i Więcej: Wspierające Normy ISO
Podczas gdy ISO 22301 określa wymagania, inne normy oferują nieocenione wytyczne dotyczące jej wdrożenia. ISO 22313:2020 dostarcza najlepszych praktyk w zakresie interpretacji i stosowania wymagań ISO 22301 w całym cyklu życia BCMS. Pomaga organizacjom zrozumieć niuanse każdej klauzuli, od kontekstu i przywództwa po aspekty operacyjne i ocenę wydajności.
Ponadto, biorąc pod uwagę rosnącą złożoność globalnych łańcuchów dostaw, ISO/TS 22318:2021 oferuje szczegółowe wytyczne dotyczące ciągłości łańcucha dostaw. Norma ta pomaga organizacjom oceniać i łagodzić słabe punkty wynikające z zależności od zewnętrznych dostawców, co jest kluczowym aspektem, biorąc pod uwagę potencjał zakłóceń spowodowanych awariami w cyfrowych łańcuchach dostaw, jak wskazują ostatnie dane branżowe. Włączenie tych wytycznych do BCP zwiększa zdolność organizacji do zarządzania ryzykiem w całym jej ekosystemie operacyjnym.
Utrzymywanie i Doskonalenie Twojego BCP
Plan Ciągłości Działania (BCP) nie jest dokumentem statycznym; wymaga ciągłego monitorowania, oceny i doskonalenia. ISO 22301 nakłada obowiązek regularnych programów ćwiczeń i testów (klauzula 8.5) w celu walidacji skuteczności strategii i rozwiązań. Obejmuje to formalne raporty poćwiczeniowe, analizę wyników i wdrażanie działań korygujących. Ocena wydajności (klauzula 9) i ciągłe doskonalenie (klauzula 10) są wbudowane w ramy ISO 22301, zapewniając, że BCMS pozostaje aktualny i skuteczny w stale zmieniającym się krajobrazie zagrożeń. Poprzez przestrzeganie tych międzynarodowo uznanych standardów, organizacje mogą budować solidne zdolności w zakresie ciągłości działania, chroniąc swoją przyszłość i zapewniając, że rzeczywiście mogą „utrzymać spektakl”.
Podsumowanie
Wdrożenie skutecznego systemu zarządzania ciągłością działania opartego na normie ISO 22301 jest kluczowe dla zapewnienia odporności organizacji na różnorodne zakłócenia. Analiza wpływu na biznes (BIA), zgodnie z wytycznymi ISO 22317, pozwala precyzyjnie określić priorytety i ramy czasowe niezbędne do przywrócenia krytycznych funkcji, co stanowi fundament planowania ciągłości działania (BCP). Dzięki wsparciu norm takich jak ISO 22313, które dostarczają praktycznych wskazówek do interpretacji wymagań ISO 22301, oraz ISO 22318, koncentrującej się na ciągłości łańcucha dostaw, organizacje mogą kompleksowo przygotować się na różne scenariusze zagrożeń.
Kluczowym aspektem jest nieustanne doskonalenie i testowanie planów ciągłości działania, co umożliwia szybkie reagowanie na incydenty i minimalizowanie ich skutków. System zarządzania ciągłością działania zgodny z ISO 22301 nie tylko chroni zasoby, reputację i stabilność finansową, ale także buduje zaufanie interesariuszy oraz wzmacnia pozycję konkurencyjną organizacji. W obliczu rosnącej złożoności i nieprzewidywalności ryzyk, inwestycja w zgodność z tymi międzynarodowymi standardami jest niezbędnym elementem strategii zarządzania ryzykiem i zapewnienia, że „spektakl musi trwać”.
Zapraszamy do współpracy
Zespół Centre o Excellence& QSCert
Bibliografia:
- Risk&Compliance -04-06’2025 – https://riskandcompliancemagazine.com/apr-jun-2025-issue
- ISO 22301:2019 – Security and resilience — Business continuity management systems — Requirements: https://www.iso.org/standard/75106.html
- Certyfikacja ISO 22301: https://coe.biz.pl/uslugi/centrum-certyfikacji-qscert/iso-22301-certyfikacja/