Skip to content 
Ałła Rycek
Nowe wytyczne o sygnalistach - ISO 37002
Ważny dokument z „fabryki” ISO, który może stanowić duże wsparcie dla organizacji objętych obowiązkiem wprowadzenia regulacji wymaganych implementacją dyrektywy o ochronie sygnalistów do 17.12.2021 roku, został opublikowany w końcówce lipca br. Gwoli przypomnienia – wdrożenie do prawodawstwa krajów członkowskich UE zapisów wspomnianej dyrektywy – dotyczących dużych przedsiębiorstw czyli zatrudniających 250 i więcej pracowników, musi nastąpić do 17 grudnia 2021 r (pozostało mniej niż 5 miesięcy). Małe i średnie przedsiębiorstwa, czyli zatrudniające między 50 a 249 pracowników nowymi przepisami mają zostać objęte dyrektywą do 17 grudnia 2023 r. Wiadomo, że stan prac legislacyjnych w naszym kraju w tym zakresie jest mówiąc delikatnie – nieznany opinii publicznej. Można więc przyjąć, że trzeba sobie radzić samemu.
Pomocny w tym zakresie może być właśnie dokument wydany przez komitet ISO/TC309 pod nazwą – ISO 37002:2021 – Whistleblowing management systems — Guidelines, czyli po naszemu: Systemy zarządzania zgłaszaniem nieprawidłowości – wytyczne. Niestety dokument ten nie jest ujęty w programie tłumaczeń PKN, dlatego nie ma co liczyć, że zostanie gdzieś przywołany w regulacji krajowej jako dokument odniesienia, dobra praktyka. Jest to jednak wartościowy dokument, którego rola jest podobna do zapomnianego już dokumentu PAS 1998:2008, a który poprzedził pojawienie się standardu brytyjskiego dotyczącego antykorupcji – BS 10500 – Specification for an anti-bribery management system. Dziś jego rolę przejął opublikowany wcześniej standard ISO 37001:2016 – Systemy zarządzania działaniami antykorupcyjnymi — Wymagania i wytyczne stosowania. Warto też wiedzieć, że komitet TC 309 – Governance of organizations, jest autorem standardu „System Zarządzania zgodnością – wymagania” (ISO 37301:2021 – Compliance management systems — Requirements with guidance for use. Wszystkie te normy osadzone są mocne w sferze społecznej i prawnej, dlatego można oczekiwać, że staną się one przedmiotem zainteresowania a także ich popularyzacji przez prawników. Byłby to bardzo wartościowy wkład w popularyzację standaryzacji jako narzędzia redukcji ryzyka w tym kontekście wśród polskich przedsiębiorców.
Dla kogo ten standard?
Udało nam się jako pierwszym w Polsce ogłosić informację o publikacji ISO 37002 na LinkedIn’ie . Po szybkim przeglądzie normy warto przytoczyć kilka informacji z samego wprowadzenia, albowiem ISO 37002 zawiera wytyczne dla organizacji w zakresie ustanawiania, wdrażania, utrzymywania i doskonalenia systemu zarządzania zgłaszaniem informacji o nieprawidłowościach, którego efekty są następujące:
- Zachęcanie do zgłaszania nieprawidłowości i ułatwianie ich zgłaszania;
- Wspieranie i ochrona osób zgłaszających przypadki naruszeń oraz innych zainteresowanych stron;
- Zapewnienie właściwego i terminowego rozpatrywania zgłoszeń dotyczących nieprawidłowości;
- Poprawę kultury organizacyjnej i zarządzania;
- Zmniejszenie ryzyka wystąpienia niewłaściwych działań.
Wytyczne zawarte w ISO 37002 mają charakter ogólny i w zamierzeniu mają być stosowane we wszystkich organizacjach, niezależnie od ich rodzaju, wielkości, charakteru działalności oraz tego, czy działają w sektorze publicznym, prywatnym czy non-profit. Należy pamiętać, że zakres stosowania tych wytycznych zależy od czynników określonych w punktach 4.1, 4.2 i 4.3. System zarządzania zgłaszaniem nieprawidłowości może być samodzielny lub może być stosowany jako część ogólnego systemu zarządzania – np. ISO 37001, czy też ISO 37301.
Rysunek niniejszy (ISO 37002, str. 7) to koncepcyjny przegląd zalecanego systemu zarządzania informacją o nieprawidłowościach, pokazujący, w jaki sposób zasady zaufania, bezstronności i ochrony nakładają się na wszystkie elementy takiego systemu.
Jako jednostka certyfikująca świadczymy usługi związane z certyfikacją systemu zarządzania antykorupcją wg ISO 37001, oraz systemu zarządzania zgodnością wg ISO 37301. W obydwóch przypadkach sygnaliści oraz ich ochrona są składowymi, bardzo ważnymi elementami tych systemów.
Serdecznie zapraszam do współpracy, do kontaktu w przypadku zainteresowania tematem. Przetłumaczyliśmy wszystkie wspomniane wyżej standardy, oraz publikacje, które były bardzo popularne u naszych klientów gdy prowadziliśmy dla nich oceny wstępne dla potrzeb kontraktacji, oceny w łańcuchu dostaw, czy też samej oceny certyfikacyjnej.
Zapraszamy do współpracy,
Zespół Centre of Excellence