Skip to content 
Krótkie intro o ISO 45006
Końcówka roku 2023 to czas publikacji m.in. normy ISO 45006:2023 – Occupational health and safety management. Guidelines for organizations on preventing, controlling and managing infectious diseases (Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy. Wytyczne dla organizacji dotyczące zapobiegania, kontrolowania i zarządzania chorobami zakaźnymi). Norma jest rozwinięciem aspektów bezpieczeństwa i higieny pracy ujętych w ISO 45001 w odniesieniu do sytuacji, które stanowiły powszechność w okresie pandemicznym, gdy wiele organizacji chciało jak najlepiej zabezpieczyć miejsce pracy i pracowników przed rozpowszechnianiem się zagrożenia infekcji związanych z COVID-19. Ma on a jednak trochę inny charakter niż opracowana i udostępniona publicznie norma ISO/PAS 45005:2020, która była pomocna przy opracowywaniu rozwiązań organicznych na czas pandemii.
Choroby zakaźne w miejscu pracy
Choroby zakaźne są coraz częściej uznawane za poważne wyzwanie dla zdrowia, bezpieczeństwa i dobrego samopoczucia. Decyzje i działania związane z zapobieganiem chorobom zakaźnym i zarządzaniem nimi mają wpływ na pracowników w organizacji i inne osoby, które odwiedzają miejsce pracy, mają kontakt z pracownikami lub mogą być dotknięte działaniami organizacji. ISO 45006 stanowi odpowiedź na ryzyko, jakie choroby zakaźne stanowią dla pracowników i innych zainteresowanych stron (np. klientów, opinii publicznej, dostawców, pracowników innych organizacji, członków rodzin i innych osób). Istnieje szeroka gama chorób zakaźnych o potencjalnym wpływie na zdrowie, bezpieczeństwo i dobre samopoczucie, które mogą wahać się od bardzo łagodnych do bardzo poważnych, w zależności od charakteru choroby zakaźnej. Kluczowe cechy chorób zakaźnych (warto przeczytać Klauzulę 5) są głównym czynnikiem ryzyka stwarzanego dla pracowników i innych zainteresowanych stron.
Niektóre choroby zakaźne nie są zaraźliwe i zarażają tylko osobę, która zachoruje na daną chorobę i zwykle nie przenoszą się z człowieka na człowieka (np. legionelloza lub malaria), podczas gdy inne są zaraźliwe i mogą rozprzestrzeniać się od jednej osoby do zarażenia innych (np. grypa, COVID-19, ospa, zapalenie wątroby, salmonelloza, gruźlica, Ebola i HIV/AIDS), aż do pandemicznego rozprzestrzeniania się choroby włącznie. Wpływ chorób zakaźnych pod względem ciężkości może różnić się w zależności od osoby, w zależności od podstawowych warunków zdrowotnych (np. astma, cukrzyca, otyłość, siła układu odpornościowego) oraz czynników takich jak wiek, płeć i sytuacja społeczno-ekonomiczna. Skutki mogą być poważniejsze, gdy występuje jedna lub więcej takich okoliczności.
Co zawiera norma ISO 45006?
ISO 45006 zawiera wytyczne dotyczące zapobiegania lub ograniczania narażenia na czynniki zakaźne i ich przenoszenia oraz zarządzania ryzykiem dla pracowników i innych zainteresowanych stron związanym z chorobami zakaźnymi. Wspiera on zasadę, że pracownicy nie powinni być zobowiązani do pracy w miejscach, w których nie wdrożono odpowiednich środków zapobiegawczych i kontrolnych.
Wytyczne są ogólne i mają zastosowanie do organizacji niezależnie od charakteru działalności, świadczonych usług, wielkości lub złożoności. Uznano w nich, że wiele mniejszych organizacji nie posiada dedykowanych działów lub funkcji, takich jak bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP), zarządzanie obiektami, zasoby ludzkie lub specjaliści ds. chorób zakaźnych. Ponadto wytyczne te podejmują temat zarządzania ryzykiem związanym z chorobami zakaźnymi, które:
- stwarzają ryzyko poważnej choroby lub śmierci i mogą mieć wpływ na zdrowie, bezpieczeństwo i dobrostan pracowników i innych odpowiednich zainteresowanych stron;
- stwarzają mniejsze ryzyko dla zdrowia, a jednocześnie mają znaczący wpływ na organizację, jej pracowników i inne odpowiednie zainteresowane strony.
Bardziej szczegółowe informacje dotyczące określonych funkcji są dostępne w organizacjach zawodowych oraz w szerokim zakresie norm krajowych i międzynarodowych.
Organizacje stosujące ISO 45001 mogą wykorzystać ten dokument do poprawy zarządzania BHP poprzez odniesienie odpowiednich klauzul do cyklu PDCA:
- Plan: zaplanuj, co należy zrobić, aby organizacja mogła pracować bezpiecznie;
- Wykonaj: zrób to, co organizacja zaplanowała zrobić;
- Sprawdź: zobacz, jak dobrze działa;
- Działaj: podejmuj działania w celu poprawy lub zmiany kontroli, które nie są skuteczne.
Przyjęcie podejścia systemowego ułatwia koordynację zasobów i wysiłków oraz umożliwi organizacjom lepsze zarządzanie ryzykiem związanym z chorobami zakaźnymi, zapewniając ich uwzględnienie w istniejących procesach BHP. To co mnie zaciekawiło to artykuły 11 i 12, które zwykle są mało obwarowane zasadami a stanowią czynnik transmisji zakażeń. Dotyczą one higieny osobistej, oraz podróży związanych z praca, a drugi z nich z kolei miejsc pracy znajdujących się pod kontrolą organizacji, w tym spotkania i wizyty kontrahentów i klientów oraz dostawy do pracy, ale także praca w domu, w organizacjach wielooddziałowych, etc.
Podsumowanie – po co nam ISO 45006?
ISO 45006 nie ma stanowić pojedynczego zestawu zaleceń krok po kroku. Zawiera wytyczne umożliwiające ciągłe doskonalenie i zapewnienie, że organizacja reaguje na incydenty chorób zakaźnych, w tym epidemie i pandemie. Ponadto dokument ma na celu uzupełnienie normy ISO 45001 poprzez dostarczenie wytycznych zgodnych z wymaganiami normy ISO 45001. Dlatego norma ta może być wykorzystywany niezależnie przez każdą organizację w celu poprawy wyników w zakresie BHP. Dodałbym jeszcze, że może stanowić element budowy odporności organizacji w sytuacjach, których dotyczy, a więc ma związek z ciągłością jej funkcjonowania – ISO 22301. Oby nigdy nie powtórzyły się takie sytuacje, jednakże niezależnie od naszych oczekiwań warto w sytuacji post pandemicznej wykorzystać możliwość opracowania własnych regulacji w tym zakresie. Tak jak wspomniałem na początku wpisu norma ta bardziej jest zorientowana na działania prewencyjne związane z ekspozycją na choroby zakaźne w miejscu pracy, w podróżach służbowych, etc.
Zapraszamy do współpracy
Zespół Centre of Excellence&QSCert
Bibliografia:
- ISO 45006:2023 Occupational health and safety management. Guidelines for organizations on preventing, controlling and managing infectious diseases – https://www.iso.org/standard/64361.html